kalbin embriyolojik gelişimi

kalbin embriyolojik gelişimi

NORMAL BÜYÜME

Büyüme:Hücre sayı ve büyüklüğündeki artışın sonucunda vücut hacim ve kütlesinin artmasına denir.Çocuğun fiziken büyümesini anlatır

Gelişme:Hücre ve dokuların yapı ve bileşimindeki değişimler sonucu biyolojik işlev kazanmasına gelişme denir.Gelişme, çocuğun yürüme gibi nörolojik özelliklerindeki değişmeyi anlatır.



-Bebekler doğduklarından itibaren en hızlı büyüyen organ kafadır.İlk 6 ayda en hızlı baş büyür.Ergenlikte büyüme distalden proksimale doğrudur önce eller ayaklar büyür sonra gövdenin büyümesi ile büyüme tamamlanır.

-İlk 6 aydan sonra göğüs çevresi büyümeye başlar.1. yaştan sonra ekstremite büyümesi öne geçer.

-Ergenlikte önce ayak ve bacak uzunluğunda hızlı bir artış gözlenir.Bunu kalçaların enine büyümesi, göğüs ön-arka çapının artması, omuzların genişlemesi ve gövde uzunluğunun artması izler.

-Kızlar ortalama 14-16, erkekler 16-18 yaş arasında büyümelerini tamamlarlar.En son epifiz plaklarının kapandıktan sonra gövdede vertebraların kalınlaşması sonucu az miktarda gövde uzamasıyla büyüme sonuçlanır.Çok az bir boy artışı vardır (1cmgibi)



Büyüme ( Doku gelişimi ile büyüklükte artış )

Hiperplazi: Hücre sayısında artış

Hipertrofi: Hücre büyüklüğünde artış

Apoptozis: Programlanmış hücre ölümü



-Hiperplazi ve apoptozis organ veya vücut büyüklüğünü sınırlamak için genetik olarak düzenlenir.Tüm organizmadaki büyümenin hızlı ve başarısı için bu üç hücresel olayın göreceli oranlarına bağlıdır.Denge bozulursa büyüme kesintiye uğrar.Bunların doğru kordinasyonu, fertilize ovumun olgun erişkine kadar gelişmesini sağlar iken, kesintiye uğramaları değişik derecelerde tüm vücut veya bölgesel gelişme yetersizliği meydana getirir.



Normal Büyümenin Gerekleri

-Kronik hastalık olmaması

-Duygusal sağlamlık, güvenli aile ortamı, sevgi

-Yeterli beslenme ( özellikle intrauterin ve çocukluk döneminde )

-Normal hormon etkileri

-Hücre/kemik büyümesini bozan genetik defektlerin olmaması



-Normal büyümenin gerçekleşmesi için bir çok koşulun bir arada olması gerekir.Büyüme deyince tıpta akla endokrin gelir.Ancak boy kısalıklarının çok az bir kısmı endokrinolojik nedenlere bağlıdır.



Büyüme Evreleri

-Fetal

-Beslenme,bu dönemde büyümede en önemli faktördür.

-Bebeklik

- Beslenme,bu dönemde büyümede en önemli faktördür.

-Çocukluk

-Büyüme hormonu ve tiroid hormonu bu dönemde büyümede en önemli faktördür.

-Pubertal

-Büyüme hormonu ve seks streoidleri bu dönemde büyümede en önemli faktördür.

-Genital defektler büyümede büyük yere sahiptir.Özellikle iskelet displazisi varsa istediğiniz kadar besleyin çocuk büyümez.



-İntrauterin hayatı embriyonal dönem ( 0-8 hafta ) ve fetal dönem ( 8hafta-doğum ) olmak üzere ikiye ayırabiliriz.



Embriyonal Büyüme ( 0-8 Hafta )

-Embriyonal büyüme tamamen genetik olarak programlanmıştır.

-Hızlı hücre bölünmesi ve farklılaşma homeoboks genleri denilen transkripsiyon faktörleri tarafından düzenlenir.

Homeoboks genleri,

-PAX6, SHOX, PIT1, PROP1, HESX1 …

-Sınıf I Hoks homeoboks genleri iskelet, GİS, genital ve sinir sistemi gelişiminde rol oynar.

-İlk 8 haftadaki düşüklerin genetik defektlerdir.



Fetal Büyüme ( 9 Hafta-Doğum )

-Fetal büyüme, başlıca beslenme, insülin benzeri büyüme faktörleri(IGF) ve diğer büyüme faktörleri ile düzenlenir.( En çok IGF-I ve IGF-II )

-Fetal büyüme, büyüme hormonundan bağımsızdır.Ancak gebelikte sentezlenen plasental BH ( ve IGF-I ) plasentanın maternal ve fetal tarafına etki ederek plasentel besin geçişini düzenler.



Fetal Büyümeyi Etkileyen Faktörler

-Maternal, plasental faktörler ( sınırlayıcı )

-Plasental transport

-Basit difüzyon:O2,CO2,üre

-Kolaylaştırılmış difüzyon:Gşukoz,laktat

-Aktif transport:Aminoasitler

**Beslenme ( anneden fetusa besin geçişi ) hız kısıtlayıcı rol oynar.

-Büyüme Faktörleri ( düzenleyici )

-Parakrin

-IGF-I

-IGF-II àen önemli

-IGFBP-1 ve 2

-FGF ( fibroblast GF )

-TGF α ve β ( transforming GF )

-EGF ( epidermal GF )

-Endokrin

-İnsülin ( intrauterin büyümeyi en çok etkileyen hormon )

-Leptin

**Fetal büyümede en önemli faktör beslenmedir.

-IGF’ler fetal büyümeyi düzenleyen ana parakrin hormonlardır.

-İntrauterin büyüme, büyüme hormonundan bağımsızdır.Büyüme hormonu intrauterin hayatta kısmen plasentadan besin geçişini düzenler.Bu yüzden şu cümleyi kurabiliriz konjenital büyüme hormonu eksikliği olan bebekler doğumda normal büyüklüktedir.Çünkü büyüme hormonunun intrauterin büyümeye pek bir katkısı yoktur.Ancak IGF-I eksikliğinde bebekler kısa doğacaktır.

-Plasentadan besin geçişi, intrauterin büyümeyi etkiler, eğer bu besin geçişi bozulursa büyüme sınırlanır(Fetal malnütrisyon).İntrauterin büyüme geriliğine neden olur.