ANADOLU, ANAYURT 7.SINIF KONU ANLATIMI

ANADOLU, ANAYURT 7.SINIF KONU ANLATIMI

ANADOLU, ANAYURT
Anadolu ya Türk Akınları:
İlk Türk akınları 4.yy. da Avrupa Hunları, 6.yy. da Sabar Türkleri tarafından yapıldı. Ancak bu akınlar yurt edinme amacını taşımıyordu. Yurt edinmek amacıyla ilk akınları 1015 yılında çağrı bey yaptı.
Türklerin Anadolu’ya aileleri ile birlikte gelmeleri yerleşmek amacıyla geldiklerinin bir göstergesidir.
#Pasinler (Hasankale) Savaşı (1048)
SEBEP:5.000 kişilik bir Selçuklu ordusunun Bizans tarafından pusuya düşürülmesi.
ÖNEMİ: Bizans ile B.Selçuklu Devleti arasında yapılan ilk büyük savaştır.
SONUÇ: Türklerin batıya (Anadolu)ilerlemesi kolaylaştı.
#Malazgirt Savaşı: 26 AĞUSTOS 1071
SEBEP: Bizans ın Türkleri durdurmak ve Anadolu dan atmak istemesi.
SONUÇLAR: 1 Türkiye tarihi başladı. 2 Anadolu nun kapıları açıldı. 3 Haçlı seferlerine sebep oldu. 4 Anadolu Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyetinin temelleri atıldı.
Anadolu ya Yapılan İlk Türk Akınlarının Amacı
1. Anadolu yu tanımak
2. Alınması güç olan kaleleri yıpratmak
3. Gelecekteki yerleşmenin nasıl olacağını kararlaştırmak
Anadolu da Kurulan İlk Türk Devletleri
Anadolu’ da farklı Türk devletlerinin kurulmasının sebepleri
a- Farklı Türk boyları gelmiştir.
b- Büyük Selçuklu Devleti’ nde komutanlara fethettikleri yerler verilirdi. Bu durum fetihleri hızlandırırken parçalanmayı da hızlandırmıştır.
1. Danışmendliler: Danışmend Gazi Tarafından Tokat, Niksar, Sivas, Amasya, Çorum, Yozgat ve Malatya civarında kurulmuştur.
2. Saltuklular: Ebul Kasım tarafından Erzurum ve civarında kurulmuştur.
3. Mengücekliler: Mengücek Gazi tarafından Erzurum ve çevresin de kurulmuştur.
4. Artuklular: Artuk Bey in oğulları tarafından Doğu ve G.Doğu Anadolu çevresinde kuruldu.
5. Çaka Beyliği:Çaka Bey tarafından İzmir ve çevresinde kuruldu. Denizcilikte ilerlediler. Çaka Bey’ in öldürülmesi Türk denizciliğine vurulan ilk darbedir.
Bu Devletlerin Önemi:
1. Anadolu nun fethine yardımcı oldular
2. Yaptıkları eserlerle Anadolu yu bayındır hale getirdiler
3. Anadolu nun Türkleşmesine yardımcı oldular
Anadolu’da ilk medreseyi Danişmendliler Niksar’da (Yağıbasan) açtılar.Artukluların Diyarbakır’da yaptığı Malabadi Köprüsü dünyanın en büyük taş kemerli köprüsüdür.Divriği’deki Ulu Camii ve Darüşşifa UNESCO tarafından dünya mirası listesine alınmıştır.
ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ (1077-13O8)
Kuruluş Dönemi:
1.Süleyman Şah: (1077-1086) İznik i alarak başkent yaptı.1077 de B.Selçuklu Sultanı Melik Şah Süleyman Şah a Hükümdarlık unvanı verdi. Halep i almak isteyince Tutuş a yenildi ve öldü.
2. Kılıç Arslan: (1092-1107)
Melik Şah Süleyman Şah ın çocuklarını yanına aldı. Melik Şah ölünce serbest kalan Kılıç Arslan Anadolu Selçuklu Devleti nin başına geçti. Bu yüzden A.Selçuklu tahtı 6 yıl boş kaldı. Malatya kuşatması 1. Haçlı Seferi yüzünden başarısız oldu.
Haçlılar İznik i Aldığından Konya başkent yapıldı. Suriye de Emir Çavlı ile yaptığı savaşta yenildi ve öldü. Çocukları yine B.Selçuklu Sultanı tarafından esir alındı.
3.1.Mesut: (1155-1192)
Anadolu tahtı 9 yıl boş kaldıktan sonra 1.Mesut Sultan oldu. Döneminin en önemli olayı 2. haçlı seferidir.
4. 2.Kılıç Arslan (1155-1192)
Danışmendliler e son verdi.Anadolu Selçuklularda ilk gümüş parayı bastırdı. Ülkeyi 11 oğlu arasında paylaştırması en büyük hatasıdır.
#Miryokefalon Savaşı (1176)
SEBEP: Bizans ın Anadolu yu Türkler den geri almak istemesi.
SONUÇLAR:
1. Bizans ın Anadolu yu alma umudu kalmadı.
2.Malazgirt Anadolu nun kapılarını açmış, Miryokefalon ise Anadolu nun sonsuza kadar Türk yurdu olduğunu ispatlamıştır.
3.Bizans savunmada kaldı.
4.Avrupalılar Anadolu ya Türkiye adını verdiler.
Yükselme Dönemi
1. 1.Gıyasettin Keyhüsrev: (1192-1196)
Ağabeyine yenilerek Bizans a sığındı.
2.Rüknettin Süleyman Şah: (1196-1204)
Saltuklular ı yıktı.
Gıyasettin Keyhüsrev (1204-1211)
Antalya yı aldı. Venediklilerle bir ticaret antlaşması yaptı.
#Haçlı Seferleriyle canlanan Akdeniz ticaretinden yararlanmak isteyen A.Selçukluları ticaret yollarının ve liman şehirlerinin ele geçirilmesine önem verdiler.
Antalya önemli bir ticaret merkezi oldu. Bir tersane yapıldı. Samsun u alarak kapanmış olan Karadeniz ticaret yolunu açtı.
4.İzzettin Keykavus: (1211-1220)
Sinop u alarak önemli bir ticaret merkezi haline getirdi. Trabzon Rum İmparatorluğunu vergiye bağladı. Anadolu yu Uluslararası bir ticaret merkezi haline getirdi.
5.Alaaddin Keykubat (1220-1237):
A.Selçuklu Devleti en parlak dönemini yaşadı. Alanya yı alarak bir tersane yaptırdı.
#Yassı Çemen Savaşı (1230)
Harzem şahların Ahlât a saldırması üzerine başlayan savaşı A. Keykubat kazandı ve Harzem şahlar yıkıldı.
—Kırım a bir sefer yaparak Karadeniz ticaret yoluna hakim oldu.
#MOĞOLLARA KARŞI ALDIĞI SAVUNMA TEDBİRLERİ:
a.Elçi ve hediyeler göndererek iyi geçindi.
b.Harzem Şah ve Eyyubilerle ittifak yaptı.
c.Sivas, Erzurum ve Konya nın etrafına sur yaptı.
d.Ahlat ı aldı.
e.Doğudaki Kalelerini tamir ettirerek en seçme askerlerini yerleştirdi.
Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılışı
#Baba i. İsyanı(1240):
SEBEPLERİ:1.Devletin kötü yönetilmesi. 2.Asya dan gelenlerin doğu ve güney doğu da birikmesi.
SONUÇLAR:1.Bu olay Moğollara cesaret verdi. 2.Bu olay A.Selçuklu Devletinin eski gücünde olmadığını gösterdi.
#Kösedağ Savaşı (1243)
SEBEP: Baba i. İsyanının Moğollara cesaret vermesi.
SONUÇLAR:1. A.Selçuklu Devleti Moğolların Egemenliği altına girdi. 2. A. Selçuklu Devleti dağılma dönemine girdi. 3. Anadolu tahrip oldu.4. Birçok beylik kuruldu.
#Anadolu çağrılan Memluk Sultanı Baybars kendisini çağıranları ortada görünmemesi üzerine geri döndü.
#1308 de 2. Mesut un ölümüyle A.Selçuklu Devleti Yıkıldı.
Anadolu Selçuklu Beylikleri
1.OSMANLILAR: Söğüt ve Domaniç te Osman bey tarafından kuruldu. Oğuzların Kayı boyundandır. En çok karaman oğulları ile uğraştılar.
2.KARAMAN OĞULLARI: Konya, Karaman civarında Mehmet bey kurdu. Mehmet Türkçe yi resmi dil ilan etti.(1277)
3.GERMİYANOĞULLARI: Kütahya civarında kuruldular. Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı yı Osmanlılara çeyiz olarak verdiler.
4.KARESİOĞULLARI: Karesi bey tarafından Balıkesir ve Çanakkale de kuruldu. Osmanlıların (Orhan Bey) ele geçirdiği ilk beyliktir. Bu beyliğin alınmasıyla Osmanlılar denizciliğe başladılar.
5.HAMİTOĞULLARI: Isparta, Yalvaç, Eğirdir, Akşehir ve Beyşehir i 80 bin altın karşılığı Osmanlılara sattılar.
6.MENTEŞEOĞULLARI: Muğla ve civarında kuruldu.
7.CANDAROĞULLARI: Kastamonu ve Sinop ta kuruldu.
8.AYDINOĞULLARI: Birgi, Selçuk ve Tire de kuruldu.
9.DULKADİROĞULLRI: Maraş ta kuruldu.
10.SARUHANOĞULLARI: Manisa ve Civarında kuruldu.
11.ERATNA: Erzurum, Erzincan ve Sivas civarında kuruldu.
A.Selçuklu ve Beyliklerde Kültür ve Medeniyet Devlet Yönetimi:
#Hükümdarlık belirtileri: Para bastırma, Hutbe okutma
#Devlet Hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı. Tahta hükümdarın hangi oğlunun geçeceği belli değildi. Bunun iyi tarafı en iyi olanın başa geçmesiydi. Kötü yanı kardeş kavgalarına ve devletin yıkılmasına sebep olabilirdi.
#Hükümdar ailesinin erkek çocukları Melik ünvanı ile illere vali olarak atanır, yanlarına da tecrübeli bir devlet adamı atabey ünvanı ile verilirdi. Bundaki amaç Melik tahta geçtiği zaman tecrübe kazanmasıydı
#Divan: Devlet işlerinin görüşüldüğü kuruldur.
#Vezir: Hükümdarın yardımcısıdır. Hükümdardan sonra en yetkili kişidir. Divana hükümdar olmadığı zaman başkanlık ederdi.
#Subaşı: Güvenlik ve askerlik işlerine bakardı.
#Kadı: Adalet işlerine bakardı.
#İlk başkent İznik, son başkent Konya dır.
Ordu: a.Sultana ait askerler, ikta sahiplerinin beslediği askerler, Türkmenler.
Sosyal ve Ekonomik Hayat
Halk şehirli, köylü ve göçebe olmak üzere 3 gruba ayrılır.
#Ahi Teşkilatı: Esnaf arasındaki dayanışmayı sağlar, tecrübeli eleman yetişmesine ve kalitenin yükselmesini sağlardı.
#Devlet ticareti geliştirmek için han, kervansaray yaptırdı. Tüccarların can ve mal güvenliğini sağladı.(Sigorta ) Liman şehirleri alınarak tersane yaptırıldı. Venedik, Kıbrıslı tüccarlarla ticaret anlaşmaları yapıldı.
Toprak Yönetimi: Topraklar devlet malı sayılır ve 4 e ayrılırdı.
a.Has Arazi: Geliri hükümdara ait. Topraklardır.
b.İkta Arazi: Geliri asker ve devlet memurlarına, maaş, hizmet karşılığı verilen topraklardır.
c. Mülk Arazi: Başarılı devlet adamlarına verilen topraklardır.
d. Vakıf Arazi: Geliri hayır kurumları için ayrılan topraklardır.
#Yazılı Dil ve Edebiyat#
A.Selçuklularda resmi edebiyat dili Farsça, bilim dili Arapça, halk dili Türkçe idi. Beylikler Türkçe konuşurlardı. Karamanoğlu Mehmet Bey Türkçe yi resmi dil ilan etmiştir. (13 Mayıs 1277)
#Mevlana Celaleddin Rumi, Hacı Bektaşi Veli, Yunus Emre sevgi ve hoşgörü konularını işleyen düşünürlerdir.
HAÇLI SEFERLERİ
a.Dini Nedenler:
—Kudüsü almak
—Papa nın gücünü artırmak istemesi
—Kluni tarikatının çalışmaları
b.Ekonomik Nedenler:
—Avrupa nın yoksul, Müslüman ülkelerin zengin olması
—Doğu ticaret yollarının Müslümanların elinde olması.
c.Siyasi Nedenler:
—Türk akınlarını durduramayan Bizans ın yardım istemesi.
d.Sosyal Nedenler:
—Derebey ve şovalyelerin serüven arzusu.
1. Haçlı Seferi (1096–1099)
Kudüs’ü almak için harekete geçtiler ve aldılar.
2.Haçlı Seferi (1147–1149)
Musul Atabeyi Zengi’nin Urfa yı alması. Başarısız oldular.
3.Haçlı Seferi (1189–1192)
Selahattin Eyyubi nin Kudüs ü alması üzerine yapılan sefer. Başarısız oldu.
4.Haçlı Seferi (1202–1204)
Kudüs ü almak için harekete geçtiler ama İstanbul u aldılar. İznik ve Trabzon da birer Rum devleti kuruldu.
SONUÇLAR
a.Dini Sonuçlar:
—Kilise ve din adamlarına duyulan güven azaldı.
—Skolâstik düşünce zayıfladı.
b.Sosyal Sonuçlar:
—Burjuva sınıfı önem kazandı.
c.Ekonomik Sonucu:
—Akdeniz ticareti canlandı. Akdeniz limanları(Cenova, Venedik, Marsilya) önem kazandı.
d.Siyasal Sonucu:
—Derebeylikler zayıflarken Krallık güçlendi.
e.Bilimsel sonuçlar:
—Avrupalılar kâğıt, barut, matbaa ve pusulayı Müslümanlardan öğrendi.
f.Türk İslam Dünyası Üzerindeki Sonuçları
—Anadolu, Filistin, Suriye tahrip oldu.
—Türklerin batıya ilerleyişi gecikti.
—Türklerin İslam Dünyası üzerindeki önemi arttı.
#Kâğıt ve matbaa Rönesans a, barut derebeyliklerin yıkılmasına, pusula ise coğrafi keşiflerin yapılmasına zemin hazırladı.